Güneş Kremi Seçim Rehberi: SPF, UVA, UVB Nedir, Nasıl Korur?

Güneş ışınlarına maruz kalmak, cilt hücrelerinde hasara yol açarak güneş lekelerinden cilt kanseri riskine kadar pek çok cilt sorununa zemin hazırlayabilir. Cilt dokusuna zarar verebilecek bu ışınlara karşı korunmanın en yaygın yollarından biri, güneş kremi kullanmaktır. Güneş kremleri; güneş yanıklarının önlenmesine, ciltte oluşabilecek hasarın azaltılmasına ve erken yaşlanma belirtilerine karşı korunmaya yardımcı olabilir. Ancak piyasada çok sayıda seçenek bulunduğu için doğru ürünü seçmek zorlayıcı olabilir. Bu noktada, güneş kremi satın alırken dikkat etmeniz gereken en önemli unsurlar SPF değeri ve UVA korumasıdır. Bu yazıda, SPF ve UVA koruması hakkında bilmeniz gereken temel bilgileri sizin için derledik.

SPF Nedir?

SPF (Sun Protection Factor), yani güneş koruma faktörü, bir güneş kreminin zararlı ultraviyole B (UVB) ışınlarına karşı ne ölçüde koruma sağladığını gösterir. Bu değer, koruma olmadan güneşe maruz kalan bir cilde kıyasla, güneş yanığı oluşma süresinin kaç kat uzayabileceğini ifade eder. Örneğin, SPF 30 içeren bir güneş kremi kullanmak cildinizin güneş yanığına karşı yaklaşık 30 kat daha uzun süre korunmasına yardımcı olabilir.

UVA Nedir?

Güneşin zararlı ultraviyole ışınları UVA ve UVB olmak üzere iki farklı formdadır. Her iki tür de cilt hücrelerine zarar verebilir. UVA ışınları, 320-400 nanometre arasında uzun dalga boyuna sahiptir. Cilt, dışta epidermis, ortada dermis ve en altta deri altı yağ tabakası olmak üzere üç katmandan oluşur. Düşük enerjiye sahip olan UVA ışınları, cildin orta katmanı olan dermise kadar nüfuz edebilir. Yeryüzüne ulaşan ultraviyole ışınlarının yaklaşık %95’ini oluşturur.

UVA ışınları; kolajen yıkımına, kırışıklıklara ve ince çizgilere neden olarak erken yaşlanma belirtilerinin ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir. Ayrıca, cilt hücrelerinin DNA yapısını etkileyerek cilt kanseri riskini artırma potansiyeline sahiptir. Cam yüzeylerden geçebilir ve bulutlu havalarda da cilde ulaşabilir. Dermise kadar ulaşarak melanin üretiminden sorumlu melanositleri uyarabilir. Bu durum, artan melanin üretimiyle birlikte kalıcı pigment koyulaşmalarına neden olabilir. Özellikle koyu tene sahip olanlarda ve lekeye yatkın cilt tiplerinde, UVA ışınına maruz kalmak cilt lekelerinin artmasına yol açabilir.

UVB Nedir?

UVB ışınları, UVA ışınlarına kıyasla daha yüksek enerjiye ve daha kısa dalga boyuna (290-320 nm) sahip bir radyasyon türüdür. Genellikle cildin en üst katmanı olan epidermise etki eder ve güneş yanıklarının temel nedenlerinden biridir. Özellikle yaz aylarında ve güneşin dik açıyla geldiği öğle saatlerinde yoğunluğu artar. Yalnızca cildin yüzeyini etkilese de, uzun süreli ve korunmasız maruz kalma durumunda malign melanom olarak bilinen tehlikeli bir cilt kanseri türünün gelişiminde rol oynayabilir.

UVA ve UVB Arasındaki Farklar

UVA ve UVB ışınları, aşırı maruz kalındığında cilt dokusuna zarar verebilen güneş ışını türleridir. Aralarındaki temel farklar şunlardır:

• Dalga boyu farkı: UVA ışınları 320-400 nm, UVB ışınları ise 290-320 nm dalga boyuna sahiptir. Dalga boyu, ışığın ciltte ne kadar derine nüfuz edebileceğini belirler.
• Cilde nüfuz etme düzeyi: UVA ışınları cildin orta katmanı olan dermise kadar ulaşabilirken, UVB ışınları genellikle yalnızca epidermis yani cildin en üst tabakasında etki gösterir.
• Cilt üzerindeki etkileri: UVA ışınları dermise ulaşarak kolajen yıkımı, kırışıklıklar ve ince çizgilerin oluşumu gibi yaşlanma belirtilerine katkıda bulunabilir. Ayrıca melanin üretimini artırarak koyu renkli cilt lekelerinin oluşmasına yol açabilir. UVB ışınları ise güneş yanıklarının temel nedenidir ve uzun süreli maruziyet durumunda cilt hücrelerinde DNA hasarına neden olarak cilt kanseri riskini artırabilir.

Güneş Kremlerinde SPF Değerleri Ne Anlama Gelir?

Güneş kremlerinde yer alan SPF değeri, ürünün zararlı ultraviyole ışınlara karşı ne düzeyde koruma sağlayabildiğini gösterir. Bu değer, cildin güneş yanığına karşı ne kadar süre korunabileceğini ifade eder.

SPF 15, SPF30, SPF 50 Güneş Kremi Farkları 

SPF 15 içeren bir güneş kremi, zararlı UVB ışınlarının yaklaşık %93’ünü filtreleyebilir. SPF değeri arttıkça koruma oranı da yükselir. SPF 30, UVB ışınlarının yaklaşık %97’sini; SPF 50 ise %98’ini engelleyebilir. Yüzdelik farklar küçük gibi görünse de güneşe uzun süre maruz kalındığında bu farklar cilt sağlığı açısından önem kazanır. Dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, SPF değerinin özellikle UVB ışınlarına karşı korumayı ifade ettiğidir. UVA ışınlarına karşı koruma sağlamak için “geniş spektrumlu / broad-spectrum” ibaresi bulunan güneş kremlerini tercih etmeniz gerekir.

Günlük Kullanım İçin Önerilen SPF

Sadece kısa süreliğine dışarı çıkacaksanız, SPF 15 içeren bir güneş kremi yeterli olabilir. Ancak uzmanlar, günlük kullanım için en az SPF 30 içeren ürünlerin tercih edilmesini önerir. Güneşe yoğun şekilde maruz kaldığınız günlerde, %98’e kadar UVB koruması sağlayabilen SPF 50 faktörlü güneş kremleri daha uygun bir seçenek olabilir.

SPF Değerleri Kullanım Sürelerini Etkiler mi?

SPF değerleri, cildin güneş ışınlarına karşı korunma süresini belirli bir oranda uzatır. Örneğin SPF 30 faktörlü bir güneş kremi, cildinizi korumasız hale göre yaklaşık 30 kat daha uzun süre güneş yanığına karşı koruyabilir. SPF 50 ise bu süreyi yaklaşık 50 katına çıkarabilir.

Ancak terleme, suyla temas veya havluyla silinme gibi dış etkenler, güneş kreminin cilt üzerindeki koruyuculuğunu azaltabilir. Bu nedenle, güneş kremini her iki saatte bir yeniden uygulamanız önerilir.

Hangi Güneş Kremini Seçmeliyim?

Güneş kremi seçerken dikkat etmeniz gereken üç temel kriter bulunur. Şimdi bunlara yakından bakalım:

• İlk olarak, geniş spektrumlu bir ürün tercih etmeniz önemlidir. Geniş spektrum, güneş kreminin hem UVA hem de UVB ışınlarına karşı koruma sağladığını ifade eder. İkinci olarak, cilt tipinize uygun bir ürün seçmeniz gerekir. Yağlı, kuru veya hassas ciltler için özel olarak geliştirilen formlar cildinizle daha iyi uyum sağlar. Son olarak, cilt tarafından kolay emilen bir ürün kullanmak, hem günlük kullanımda rahatlık sunar hem de ürünü düzenli olarak uygulamanızı kolaylaştırır. Hassas ve tüm cilt tipleri için uygun Pure UV Protector Tüm Ciltler İçin %100 Mineral Filtreli SPF50 Güneş Kremi 40 ml iyi bir tercih olabilir. ⁽⁶⁾
• Güneş kremi seçiminde bir diğer önemli faktör, SPF yani güneş koruma faktörüdür. Güneş yanıklarına ve cilt kanseri riskine neden olabilen UVB ışınlarına karşı korunmak için günlük olarak en az SPF 30 içeren bir güneş kremi kullanmanız önerilir. Dermatolojik olarak test edilmiş ve tüm cilt tiplerine uygun Pure UV Protector Tüm Ciltler İçin %100 Mineral Filtreli SPF30+ Güneş Kremi 40 ml iyi bir tercih olabilir.
• Güneş kremi seçerken su geçirmez olmasına da dikkat etmeniz önemlidir. Terleme, denize ya da havuza girme gibi durumlar, güneş kreminin ciltten silinmesini kolaylaştırabilir. Bu nedenle, üzerinde su geçirmez ibaresi bulunan ürünleri tercih etmek, güneş korumasının daha uzun süre devam etmesine yardımcı olabilir.

Cilt ve Vücut İçin SPF Değeri Kaç Olmalı?

Cilt ve vücut için günlük en az 30 SPF güneş kremi kullanımı önerilir. 30 SPF güneşin UVb ışınlarının neredeyse %97’sini önleyebilir. UVA koruması için seçtiğiniz güneş kreminin geniş spektrumlu olmasına da özen göstermelisiniz eğer açık tenli ve leke eğilimli bir cildiniz varsa 50 SPF güneş kremi kullanmanız iyi bir tercih olabilir.

Cilt Tipine Göre Güneş Kremi SPF ve UVA Ne Olmalı? 

Cilt tipine göre güneş kremi seçerken aşağıdakileri dikkate alabilirsiniz:

• Açık tenli ve lekeye eğilimli cilt tipleri 50 SPF güneş kremi tercih edebilir. Ürünün hem UVA hem de UVB koruması için geniş spektrumlu Pure UV Protector Tüm Ciltler İçin %100 Mineral Filtreli SPF50 Güneş Kremi 40ml tercih edebilirsiniz.
• Normal ve karma cilt tipine sahipseniz geniş spektrumlu ve en az 30 SPF güneş kremi seçebilirsiniz. Jel ve losyon formundaki hafif ürünleri kullanabilirsiniz.
• Yağlı ve akneye eğilimli cilt tiplerinde, SPF 30 ya da 50 içeren geniş spektrumlu güneş kremleri tercih edilebilir. Bu cilt tipleri için yağsız, mat bitişli ve gözenekleri tıkamayan nonkomedojenik ürünler kullanmak daha uygun bir seçenek olabilir.
• Kuru ve hassas cilt tipleri, nemlendirici içeriğe sahip, parfümsüz ve geniş spektrumlu SPF 30 ya da 50 güneş kremlerini tercih edebilir. Bu tür ürünler, cildin hem korunmasına hem de nem dengesinin desteklenmesine yardımcı olabilir. Hassas ve tüm cilt tipleri için uygun Pure UV Protector Tüm Ciltler İçin %100 Mineral Filtreli SPF30+ Güneş Kremi 40ml iyi bir tercih olabilir. ^{(1)(2)(3)(4)(5)}

Sıkça Sorulan Sorular

30 SPF mi daha iyi 50 SPF mi?

30 SPF güneş ışınlarının yaklaşık %97’sini, 50 SPF ise %98’ini engelleyebilir. Lekelenmeye eğilimli ve hassas bir cilt tipiniz varsa 50 SPF içeren güneş kremleri daha iyi bir seçenek olabilir. Ancak dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, ürünün geniş spektrumlu olması ve daha etkili koruma için iki saatte bir yeniden uygulanmasıdır.

SPF ne anlama gelir?

SPF, güneş koruma faktörü anlamına gelir. Bir güneş kreminin zararlı ultraviyole ışınlara karşı ne ölçüde koruma sağladığını belirtir. Bu değer, koruma olmadan güneşe maruz kalan bir cilde göre güneş yanığı oluşma süresinin kaç kat uzayabileceğini ifade eder.

50 SPF yeterli mi?

Günlük kullanımda, özellikle lekeye yatkın ve hassas ciltler için 50 SPF içeren ürünler iyi bir tercih olabilir. Düzenli olarak iki saatte bir yenilendiğinde cildi güneş ışınlarına karşı yaklaşık %98 oranında koruyabilir.

SPF 50 PA+++ ne demek?

PA ifadesi, UVA ışınlarına karşı koruma seviyesini belirtir. “+” işareti koruma düzeyini gösterir; PA+ düşük, PA++ orta, PA+++ ise yüksek UVA koruması anlamına gelir. SPF 50 PA+++ ifadesi, ürünün hem UVB hem de UVA ışınlarına karşı yüksek düzeyde koruma sunduğunu gösterir.

SPF Açılımı Nedir?

SPF, İngilizcedeki “Sun Protection Factor” ifadesinin kısaltmasıdır. Türkçeye “güneş koruma faktörü” olarak çevrilir.

UVA kaç olmalı?

UVA koruması, PA sistemiyle ifade edilir. Bir güneş kreminin UVA ışınlarına karşı etkili koruma sağlaması için geniş spektrumlu olması önemlidir. “+” işareti sayısı arttıkça koruma seviyesi de yükselir. Örneğin PA+++ yüksek UVA koruması anlamına gelir. SPF 50 PA+++ içeren ürünler hem UVA hem de UVB ışınlarına karşı yüksek koruma sağlayabilir.

UVA mı daha zararlı UVB mi?

Hem UVA hem de UVB ışınları cilt dokusu üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Bu nedenle güneş kremi seçerken hem UVA hem de UVB koruması içeren ürünleri tercih etmeniz önemlidir.

UV ışığından nasıl korunur? 

UV ışınlarından korunmak için güneşle doğrudan temas eden cilt bölgelerine en az SPF 30 içeren, geniş spektrumlu bir güneş kremi uygulamanız gerekir. Mevsim fark etmeksizin her gün güneş kremi kullanmaya özen göstermeli, ürünü iki saatte bir yenilemelisiniz. Ek olarak, güneş ışınlarının etkisini azaltmak için şapka, güneş gözlüğü ve güneş geçirmeyen hafif giysiler kullanabilirsiniz.

SPF, UVA, UVB nedir?

SPF, güneş koruma faktörünü ifade eder ve ürünün UVB ışınlarına karşı ne düzeyde koruma sunduğunu gösterir. UVA ışını, 320-400 nm dalga boyuna sahip, düşük enerjili ancak cildin orta katmanı olan dermise kadar ulaşabilen bir ışındır. Güneş ışınlarının yaklaşık %95’ini oluşturur. Kolajen yıkımına, kırışıklıklara ve leke oluşumuna yol açarak yaşlanma belirtilerine neden olabilir. Ayrıca DNA hasarına yol açarak cilt kanseri riskini artırabilir. UVB ışını ise 290-320 nm dalga boyuna sahip, daha yüksek enerjili bir ışındır. Genellikle cildin yüzey tabakası olan epidermiste etkili olur ve güneş yanığının temel nedenidir.

Kaynakça:

1. https://www.aad.org/public/everyday-care/sun-protection/shade-clothing-sunscreen/how-to-select-sunscreen Son Erişim Tarihi: 03.07.2025
2. https://health.clevelandclinic.org/how-to-choose-the-best-sunscreen-for-your-skin Son Erişim Tarihi: 03.07.2025
3. https://www.webmd.com/melanoma-skin-cancer/difference-between-uva-rays-and-uvb-rays Son Erişim Tarihi: 03.07.2025
4. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21885-hyperpigmentation Son Erişim Tarihi: 03.07.2025
5. https://www.healthline.com/health/skin/uva-vs-uvb#uv-ray-strength Son Erişim Tarihi: 03.07.2025
6. https://www.clevelandclinicabudhabi.ae/en/health-byte/lifestyle/your-guide-to-sunscreen Son Erişim Tarihi: 03.07.2025