Glikolik Asit Ne İşe Yarar? Cilt Yenileme Sürecine Etkisi

Son güncelleme tarihi 11 Haziran 2025

Glikolik asit, cilt yenileme ve pürüzsüzleştirme konusunda sık kullanılan bir alfa hidroksi asit türüdür. Ölü deri hücrelerini temizleyerek cildin daha sağlıklı ve parlak görünmesine yardımcı olan glikolik asit; ciltteki koyu renkli lekelerin görünümünü azaltmak, yara ve sivilce izlerini hafifletmek ve cilde aydınlık bir görünüm kazandırmak gibi amaçlarla kullanılır. Özellikle cilt lekelerini azaltmayı vadeden kozmetik ürünlerin içeriğinde yer alan glikolik asit, serumdan toniğe farklı formlarda bulunabilir. Glikolik asidin cilt bakımında kullanım alanları ve faydaları gibi pek çok konuda bilgi sahibi olmak için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

Glikolik Asit Nedir?

Glikolik asidi tanımadan önce alfa hidroksi asitleri anlamak gerekir. Alfa hidroksi asitler (AHA); meyvelerde, sütte ve şeker kamışında doğal olarak bulunan ve cilt bakımında yaygın olarak kullanılan bir asit türüdür. Glikolik asit, şeker kamışından elde edilen ve suda çözünebilen bir alfa hidroksi asittir. Cilt bakım ürünlerinin içerisinde sıklıkla kullanılan bu bileşen, cilt tarafından emilimi kolay olan küçük moleküllerden oluşur. ⁽¹⁾ Glikolik asidin kozmetik alanındaki en temel katkısı, cildi kimyasal olarak soyan ve kolajen üretimini artıran etkisidir. Cildi eksfoliye eden yani soyan etkisi sayesinde tonik, serum, krem ve peeling gibi birçok kozmetik ürünün içeriğinde glikolik aside yer verilir. Özellikle de onarıcı, kırışıklık giderici, gözenek açıcı etkiye sahip ürünlerin içeriklerinde glikolik asit yaygın olarak bulunur. ^{(1, 2)}

Glikolik Asit Ne İşe Yarar?

Glikolik asit, diğer alfa hidroksi asitlere oranla son derece küçük moleküllere sahip olması sayesinde cilde en kolay nüfuz eden AHA türüdür. Cilt tarafından kolayca emilen glikolik asit, kimyasal peeling görevi görür ve cildin en üst tabakasını (epidermis) yüzeysel olarak kaplayan ölü deri hücrelerini ciltten uzaklaştırır. Hücre yenilenmesini teşvik eden asit, daha parlak, pürüzsüz ve yenilenmiş bir cilt görünümü elde edilmesine yardımcı olur.

Cilt bakım rutinine glikolik asit ve glikolik asit içerikli ürünlerin eklenmesi; cilt dokusunun iyileştirilmesi, kırışıklıkların giderilmesi ve gözeneklerin açılması gibi faydalar sağlayabilir. ⁽²⁾

Glikolik asit aynı zamanda cildin kolajen üretimini de artırıcı bir etkiye sahiptir. Ciltte doğal olarak bulunan ancak yaşla birlikte üretimi azalan kolajen proteini; cildin dolgunlaşması, sıkı ve elastik yapısını koruması açısından önemlidir. Bu bağlamda glikolik asit cildin güçlendirilmesi ve ince kırışıklıkların önlenmesi üzerinde de rol oynayabilir. ⁽³⁾

Cilt Yenileme Sürecinde Glikolik Asidin Rolü

Glikolik asit, cilt yüzeyindeki ölü hücreleri nazikçe soyarak cildin yenilenmesine, daha taze ve pürüzsüz görünmesine yardımcı olur. Aynı zamanda kolajen üretimini artırarak cildin elastikiyetini ve sıkılığını destekler. Düzenli kullanımda ince çizgilerin ve kırışıklıkların görünümünde azalma sağlayabilir. Glikolik asit, genellikle peelinglerin içerisinde ve lekeye eğilimli ciltler için üretilen cilt bakım ürünlerinde yer alır. Bu ürünler, cildin üst ve orta katmanlarını soyarak ölü deri hücrelerini ve kalıntıları temizler. Küçük moleküllerden oluşan glikolik asit, bu ölü hücreleri bir arada tutan lipitleri parçalayarak cilde kolaylıkla nüfuz edebilir. Cilt bakım ürünlerinin içeriğindeki glikolik asit ne kadar yüksek oranda ise cildin katmanlarına da o kadar derinlemesine nüfuz eder. Glikolik asit aynı zamanda kıl köklerinde bulunan fazla sebumu çözücü etki sağlayabildiğinden akne tedavisinde de sıklıkla kullanılır. Melanin üretimini baskılamaya yardımcı olduğundan koyu lekelerin azaltılmasında etkili olabilir. Tüm bu etkiler sonucunda cildi yenileyen, leke görünümü azaltan ve cilt kusurlarını hafifletmeye yardımcı olabilen bir bileşendir. ⁽⁴⁾

Hangi Cilt Tipleri Glikolik Asit Kullanabilir?

Glikolik asit içeren kozmetik ürünler genellikle yağlı, akneye eğilimli, lekeli veya leke oluşumuna yatkın ciltler için önerilir. Ayrıca cilt yaşlanmasını geciktirme ve çatlak görünümünü azaltma gibi amaçlarla da kullanılabilir.

Hafif ve orta şiddette akne problemi bulunan 12 yaş ve üzerindeki kişilerde glikolik asidin akneleri azaltmaya yardımcı olduğunu gösteren bazı çalışmalar mevcuttur. Yine yaşlanma belirtileri göstermeye başlayan ciltlerde ince kırışıklık ve çizgilerin hafifletilmesine, diğer yaşlanma ve güneş kaynaklı cilt hasarının azaltılmasına katkı sağlayabilir. Melazma adlı koyu cilt lekelerinin hafiflemesini de destekleyebilir. ^{(4, 5)} 

Daha önce glikolik asit içeren herhangi bir ürün kullanmamış olan kişiler için başlangıç aşamasında çok yüksek oranda asit içeren ürünlerin kullanımından kaçınmak ve kademeli ilerlemek önem taşır. Cildin herhangi bir reaksiyon vermemesi halinde glikolik asit oranı daha yüksek olan ürünlere geçiş yapılabilir. ⁽⁵⁾

Glikolik Asit İçeren Ürünler: Ne Tür Formlar Mevcut?

Glikolik asit, farklı formlarda çeşitli kozmetik ürünlerin içerisine dahil edilebilir. Diğer bir deyişle glikolik asit içeren pek çok farklı ürün mevcuttur. İhtiyaca göre bunlardan biri veya birkaçı cilt bakım rutini içerisine dahil edilebilir. Glikolik asit içeren kozmetik ürünlerden bazıları aşağıdaki gibidir: ^{(1, 6)}

Maske/Peeling

Cilt soyucu etki göstermesi ve cildi yenilemesi için glikolik asit, cilt bakım rutininde kullanılan maske ve peeling gibi ürünlerin içerisinde yer alabilir. Özellikle de lekeye eğilimli ciltler için üretilen peeling veya peeling etkili farklı ürünlerde glikolik asidin kullanımı oldukça yaygındır. Bu ürünler cilt temizliğinin hemen ardından, serum ve nemlendirici uygulamasına geçmeden önce kullanılabilir. 

Yüz Yıkama Jeli

Yüz yıkama jelleri, fazla kir ve yağı uzaklaştırarak cildin derinlemesine temizlenmesini sağlayan bakım ürünleridir. Yıkama jeli kullanımı genellikle cilt bakımının ilk aşamasını oluşturur. Glikolik asit yüz yıkama jeli ürünlerinde çok sık yer almasa da lekeye eğilimli ciltlerin bakımı için özel olarak üretilen serilerin yıkama jellerinin içerisine dahil edilebilir.

Kombine İçerikli Ürünler

Glikolik asit içeren ürünlerle birlikte farklı bileşenlerin yer aldığı ürünler kullanmak, hem glikolik asidin etkisini artırmaya hem de ciltte istenmeyen reaksiyonları önlemeye yardımcı olabilir. Cilt tipinize ve ihtiyacınıza bağlı olarak glikolik asitle birlikte tercih edilebilecek ürünlerden bazıları şunlardır:

Etat Pur Pure Cleanser Sivilce Siyah Nokta Karşıtı Arındırıcı Yüz Temizleme Jeli

Karma ve yağlı ciltlerin temizlenmesi, arındırılması, sebum dengesinin sağlanması ve siyah nokta oluşumunun önlenmesi için temizleme jeli olarak sabah ve akşam kullanılabilir.

Etat Pur Pure Active Saf Niacinamide %5 Pürüz ve Leke Karşıtı Saf Konsantre Bakım

Cildin doğal ışıltısını kazanması, koyu lekelerin görünümünün hafifletilemesi için sabah ve akşam olmak üzere günde iki kez, her uygulamada dört damla şeklinde kullanılabilir.

Etat Pur Pure Moisturizers Karma ve Yağlı Ciltler İçin Ferahlatıcı Etkili Jel Krem

Karma ve yağlı ciltler dahil tüm cilt tiplerinin nemlendirilmesi, yumuşatılması, ferahlatılması için gündüz ve gece, cilt ve boyun bölgesine nemlendirici olarak uygulanabilir.

Etat Pur Pure UV Protector Tüm Ciltler İçin %100 Mineral Filtreli SPF50 Güneş Kremi

Hassas ciltler de dahil olmak üzere tüm cilt tipleri için uygun, UVA ve UVB ışınlarından koruyan %100 mineral güneş koruyucu bir üründür. Suya dayanıklı, ultra akışkan dokusu ve komedojenik olmayan yapısı ile glikolik asit kullanımı sırasında güneşin zararlı etkilerinden korunmak için kullanılabilir.

Dilerseniz bu ürünlerle bir cilt bakımı rutini oluşturabilirsiniz:

• Sabah rutininde Pure Cleanser Sivilce Siyah Nokta Karşıtı Arındırıcı Yüz Temizleme Jeli ile önce cildinizi temizledikten sonra toniğinizi uygulayabilirsiniz.
• Ardından Pure Active Glikolik Asit %10 AHA Peeling Etkili Saf Konsantre Bakım ve Pure Active Saf Niacinamide %5 Pürüz ve Leke Karşıtı Saf Konsantre Bakım ile serum uygulamalarınızı yapabilirsiniz.
• Nemlendirici olarak Pure Moisturizers Karma ve Yağlı Ciltler İçin Ferahlatıcı Etkili Jel Krem ile yüz ve boyun bölgenizi nemlendirebilirsiniz.
• Hangi mevsim olursa olsun dışarı çıkacaksanız Pure UV Protector Tüm Ciltler İçin %100 Mineral Filtreli SPF50 Güneş Kremi uygulayarak rutini sonlandırabilirsiniz.

Akşam rutininizde güneş kremi hariç aynı sıralamayı takip edebilir, haftada bir tercih edeceğiniz maske/peeling ürünleri ile cilt bakımınızı destekleyebilirsiniz.

Glikolik Asit Kullanırken Nelere Dikkat Etmeli?

Tüm kimyasal peeling ürünlerinde olduğu gibi glikolik asit içeren ürünleri kullanılırken de dikkat edilmesi gereken bazı noktalara önem göstermek gerekir. Glikolik asit içeren ürünleri kullanırken şunlara dikkat etmeniz önem taşır: ^{(5, 6)}

• Alfa hidroksi asitler güneş hasarına bağlı belirtileri azaltmaya yardımcı ürünler olsa da ciltte soyucu etki yarattığından aynı zamanda cildi güneşin zararlı etkilerine daha açık hale getirir. Bu nedenle glikolik asit içerikli ürünleri kullanırken geniş spektrumlu bir güneş kreminin düzenli olarak kullanılması önemlidir.
• Glikolik asidin kullanım süresi boyunca güneşe uzun süre maruz kalmaktan ve solaryumdan kaçınılmalıdır.
• Bazı kişilerde glikolik asit içeren ürünlere karşı reaksiyon görülebilir. Kızarıklık, kaşıntı, şişme, yanma gibi herhangi bir belirti hissedilmesi durumunda cilt iyice durulanmalı, kullanıma ara verilerek bir dermatoloji uzmanına danışılmalıdır.
• Glikolik asit içerikli ürünün göze kaçması durumunda gözler derhal temiz ve akan su ile durulanmalıdır. Gözlerde rahatsızlık hissi oluşursa bir hekime başvurmakta fayda vardır.
• Hassas cilde sahip olanlar, hamileler ve emzirme dönemindeki kadınlar glikolik asit kullanımı öncesi bir uzmana danışmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

Glikolik asit cildi soyar mı?

Glikolik asit cildi soyucu etkiye sahiptir. Kimyasal bir peeling etkisi göstererek cilt yüzeyindeki ölü hücreleri arındırır. Cildin üst katmanını nazikçe soyarken nem dengesini korur ve yeni, sağlıklı cilt hücrelerinin üretimini teşvik eder. ⁽⁴⁾

Glikolik asit ciltte ne kadar sürede etki eder?

Alfa hidroksi asitler arasında en küçük molekül boyutuna sahip olan glikolik asit, cilt tarafından çok hızlı bir şekilde emilir. ⁽¹⁾ Bu sayede etkinliği yüksektir. Düzenli kullanımla dört haftalık süreç içerisinde gözle görülür etkiler hissetmeye başlayabilirsiniz.

Glikolik asit güneşe çıkmadan önce kullanılabilir mi?

Glikolik asit, cildi güneşe karşı daha hassas hale getirebilir. Bu nedenle akşam rutininde kullanımı önerilir. Ürünün kullanım sürecinde güneş koruyucu ürün kullanımına da ekstra dikkat edilmelidir. ⁽⁶⁾

Glikolik asit lekelere iyi gelir mi?

Glikolik asit cildin üst katmanında yarattığı soyucu etki ile birlikte cildin yenilenmesine, bunun sonucunda cilt tonunun eşitlenmesine, leke görünümünün azaltılmasına, aydınlık bir cilt görünümü elde edilmesine yardımcı olur. ⁽¹⁾

Glikolik asit retinol ile birlikte kullanılır mı?

Glikolik asit ve retinol, güçlü bileşenler olduğundan birlikte kullanılmaları tahriş riskini artırabilir. Bu yüzden her iki bileşen birlikte kullanılmamalıdır. Cilt bakım rutininizi planlayarak glikolik asit ve retinolü farklı günlerde dönüşümlü olarak uygulayabilirsiniz. ⁽¹⁾

Glikolik asit sivilceye iyi gelir mi?

Glikolik asit kullanımının hafif ve orta şiddetteki akne sorunuyla mücadeleyi olumlu yönde etkilediği bilinmektedir. ^{(4, 5, 7)}

Glikolik asit yüzde kaç olmalı?

%10 ve altındaki konsantrasyonlara sahip olan glikolik asit ürünlerinin kullanımı güvenli kabul edilir. ⁽³⁾ Hassasiyet gibi herhangi bir özel cilt sorununuz yoksa %10 konsantrasyonlu glikolik asit kullanarak bileşenin cilt yenileyici etkisinden maksimum faydayı elde edebilir, aynı zamanda cilt sağlığınızı da koruyabilirsiniz.

Glikolik asitli tonik ne işe yarar?

Glikolik asitli tonikler genel olarak cilt temizliğinin ardından kullanılır. Cildin pH dengesini düzenleyen tonikler ölü hücrelerin atılmasına da yardımcı olur.

Hangi cilt tipi glikolik asit kullanmalı?

Lekeli ve lekeye eğilimli ciltlerde, cilt tonunu eşitlemek, leke görünümünü azaltmak ve cilde daha aydınlık bir görünüm kazandırmak için glikolik asit önerilir. Ayrıca yaşlanma belirtileri, hiperpigmentasyon ve akne izleri gibi pek çok durumda da glikolik asit içeren ürünler etkili bir destek sunabilir. ⁽⁶⁾

Sivilce izlerinde etkili midir?

Cilt yenilenmesini hızlandıran glikolik asit; yaşlanma belirtilerinin, hiperpigmentasyonu, akne ve sivilce izlerinin hafiflemesinde rol oynayabilir. ⁽⁶⁾

Kaynakça:

1. https://www.verywellhealth.com/glycolic-acid-15774
2. https://www.fda.gov/cosmetics/cosmetic-ingredients/alpha-hydroxy-acids
3. https://www.health.com/glycolic-acid-8402482
4. https://www.healthline.com/health/glycolic-acid-peel#how-it-works
5. https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1685/glycolic-acid
6. https://www.medicalnewstoday.com/articles/glycolic-acid-for-skin#side-effects-and-risks
7. https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/glycolic-acid-for-acne